Αιμορροΐδες και Διατροφή

Τι είναι οι αιμορροΐδες;

Οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικά «μαξιλαράκια» από φλεβικά αγγεία και ιστό στην περιοχή του πρωκτού. Συμβάλλουν στη ρύθμιση της αφόδευσης και στη σύγκλειση του σφιγκτήρα, άρα δεν είναι κάτι «ξένο» ή παθολογικό από τη φύση τους.

Το πρόβλημα αρχίζει όταν, για διάφορους λόγους (δυσκοιλιότητα, πίεση, εγκυμοσύνη, καθιστική ζωή κ.λπ.), αυτά τα αγγεία διογκώνονται, χαλαρώνουν και τραυματίζονται εύκολα. Τότε μιλάμε για αιμορροϊδοπάθεια, με συμπτώματα που μπορεί να έρχονται και να φεύγουν ή να γίνονται χρόνια.

Αιμορροΐδες και συμπτώματα

Τα πιο συχνά συμπτώματα που αναφέρει ο ασθενής είναι:

• αίμα στο χαρτί ή στη λεκάνη μετά την κένωση
• πόνος, κάψιμο ή τσούξιμο στον πρωκτό
• αίσθημα βάρους ή «εξογκώματος»
• κνησμός και υγρασία στην περιοχή

Σε προχωρημένα στάδια, μπορεί να υπάρχει πρόπτωση – οι αιμορροΐδες να «βγαίνουν» προς τα έξω κατά την αφόδευση και να χρειάζονται χειροκίνητη ανάταξη. Όσο πιο νωρίς γίνει η σωστή εκτίμηση, τόσο πιο απλές είναι συνήθως οι λύσεις.

Πρωκτικές αιμορροΐδες vs. εξωτερικές αιμορροΐδες

Απλοποιώντας:

• Εσωτερικές αιμορροΐδες: βρίσκονται μέσα στον πρωκτικό σωλήνα, συνήθως δεν προκαλούν πόνο, αλλά μπορεί να δίνουν αίμα.
• Εξωτερικές αιμορροΐδες: εντοπίζονται στο χείλος του πρωκτού, φαίνονται και ψηλαφώνται ως «εξογκώματα» και συχνά πονάνε, ιδίως αν θρομβωθούν.

Η διατροφή επηρεάζει κυρίως τη λειτουργία του εντέρου και την ποιότητα των κενώσεων. Αν τα κόπρανα είναι σκληρά και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να εξέλθουν, επιβαρύνονται και οι δύο τύποι αιμορροΐδων.

Πώς επηρεάζει η διατροφή τις αιμορροΐδες;

Η διατροφή συνδέεται άμεσα με:

• τη σύσταση των κοπράνων (σκληρά, μαλακά, υδαρή)
• τη συχνότητα των κενώσεων
• τον χρόνο που περνάμε στην τουαλέτα

Μια διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες και υγρά οδηγεί σε δυσκοιλιότητα, σκληρά κόπρανα και έντονη προσπάθεια στην κένωση. Αυτό αυξάνει την πίεση στις αιμορροΐδες, προκαλεί μικροτραυματισμούς και δημιουργεί φαύλο κύκλο πόνου–φόβου–περαιτέρω δυσκοιλιότητας.

Αντίθετα, μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και υγρά βοηθά:

• τα κόπρανα να είναι πιο μαλακά
• να μειωθεί η ανάγκη για έντονη προσπάθεια
• να περιοριστούν οι εξάρσεις της αιμορροϊδοπάθειας

Ποιες είναι οι καλύτερες τροφές για την πρόληψη;

Δεν υπάρχει μια «μαγική» τροφή. Αυτό που έχει σημασία είναι ο καθημερινός συνδυασμός:

• Σταθερή πρόσληψη φυτικών ινών (όχι μία φορά την εβδομάδα, αλλά καθημερινά)
• Τακτικά γεύματα, ώστε το έντερο να λειτουργεί ρυθμικά
• Αποφυγή μεγάλων “εκρήξεων” φαγητού το βράδυ, που επιβαρύνουν την πέψη

Η πρόληψη των αιμορροΐδων περνά και από τη ζυγαριά: ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος μειώνει την πίεση στην κοιλιά και στην πύελο, και άρα στο φλεβικό δίκτυο της περιοχής

Τι ρόλο παίζουν τα υγρά στην αιμορροϊδοπάθεια;

Οι ίνες χωρίς υγρά δεν λειτουργούν σωστά. Αν κάποιος αυξήσει απότομα τις ίνες αλλά συνεχίσει να πίνει ελάχιστο νερό, μπορεί να επιδεινώσει τη δυσκοιλιότητα.

Το έντερο χρειάζεται επαρκή ενυδάτωση ώστε τα κόπρανα να παραμείνουν μαλακά. Αυτό δεν σημαίνει υπερβολές, αλλά σταθερή, καθημερινή πρόσληψη υγρών.

Αιμορροΐδες και συνταγές για υγιεινά πιάτα

Στόχος δεν είναι η «δίαιτα αιμορροΐδων», αλλά ένα σταθερά πιο ήπιο για το έντερο καθημερινό μενού. Παραδείγματα:

• κοτόπουλο ή ψάρι ψητό με σαλάτα και μικρή ποσότητα καστανό ρύζι
• όσπρια (φακές, ρεβύθια) με άφθονα λαχανικά και λίγο καστανό ψωμί
• ομελέτα με λαχανικά στο φούρνο και σαλάτα δίπλα

Αυτό που μετράει είναι η συνολική «γραφική παράσταση» της εβδομάδας, όχι ένα μεμονωμένο γεύμα.

Πώς να επηρεάσετε την κατάσταση των αιμορροΐδων με τη διατροφή στο σπίτι;

Συνοψίζοντας πρακτικά:

• Μην αφήνετε μέρες χωρίς κένωση – αν συμβαίνει συχνά, χρειάζεται ιατρική συμβουλή.
• Μην «σφίγγεστε» και μην μένετε 15–20 λεπτά στην τουαλέτα με το κινητό.
• Βάλτε σε καθημερινή βάση ίνες και νερό, όχι μόνο «όταν πονάτε».
• Προσπαθήστε να έχετε σταθερές ώρες γευμάτων και κενώσεων.

Η διατροφή δεν αντικαθιστά την επίσκεψη σε εξειδικευμένο χειρουργό – Πρωκτολόγο, είναι όμως πολύ σημαντικός σύμμαχος στη συνολική αντιμετώπιση.